આજે મોક્ષદા એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવશે. મોક્ષદા એકાદશીને વૈકુંઠ અથવા મૌની એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં આ એકાદશીનું ઘણું મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. આજે મોક્ષદા એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના દામોદર સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. શંખ, ગદા, ચક્ર અને પદ્મ ધારણ કરેલા ભગવાન વિષ્ણુના સ્વરૂપને દામોદર નામ આપવામાં આવ્યું છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ સ્વયં ધર્મરાજ યુધિષ્ઠિરને કહ્યું છે કે આ દિવસે ભગવાન દામોદરની પૂજા તુલસી મંજરી, ધૂપ વગેરેથી કરવી જોઈએ.
આજે મોક્ષદા એકાદશીના દિવસે સ્નાનથી નિવૃત્ત થયા પછી ભગવાન દામોદરનું સ્મરણ કરવું જોઈએ, સૌપ્રથમ પાણીમાં ગંગાજળ ઉમેરીને આખા ઘરમાં છાંટવું જોઈએ અને પછી વિધિ પ્રમાણે ભગવાનની પૂજા કરવી જોઈએ. પૂજા દરમિયાન ‘શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા’ની પ્રત પણ રાખવી જોઈએ અને બની શકે તો ગીતાના કેટલાક અંશો આજે વાંચવા જોઈએ.
એવું કહેવાય છે કે મોક્ષદા એકાદશીનું વ્રત કરવાથી પિતૃ દોષમાંથી મુક્તિ મળે છે અને પરિવારમાં સુખ-શાંતિ રહે છે. તેમજ આજે પૂજા પછી બ્રાહ્મણને ભોજન અર્પણ કરવાથી વિશેષ ફળ મળે છે. આ સિવાય એકાદશીના દિવસે કેટલાક ખાસ ઉપાય કરવાથી જીવનની વિવિધ સમસ્યાઓ દૂર થાય છે. તો ચાલો જાણીએ આચાર્ય ઈન્દુ પ્રકાશ પાસેથી મોક્ષદા એકાદશીના દિવસે કયા ઉપાય કરવાથી શુભ રહેશે.
1. જો તમે તમારી એકાગ્રતા શક્તિ વધારવા માંગતા હોવ તો આ દિવસે દામોદરનું નામ લેતા સમયે ભગવાન વિષ્ણુની તાજા ફૂલથી પૂજા કરો અને પૂજા સમયે ઘંટ વગાડો.
2. જો તમે તમારી આસપાસ તાજગી જાળવી રાખવા માંગતા હોવ તો આજે એક વાસણમાં પાણી લો, તેમાં એક લાલ ફૂલ મૂકો અને તેને શ્રી વિષ્ણુની સામે રાખો. હવે તે ફૂલની મદદથી ભગવાન પર પાણીનો છંટકાવ કરો અને તેમની યોગ્ય રીતે પૂજા કરો. પૂજા કર્યા પછી તે વાસણમાં રાખેલ જળ સૂર્યદેવને અર્પણ કરો.
3. જો તમે તમારા વિવાહિત જીવનમાં પ્રેમ વધારવા માંગો છો તો આજે ભગવાન દામોદરને રોલી-ચાવલનું તિલક કરો અને તિલક કરતી વખતે ‘ઓમ પદ્મનાભાય નમઃ’ અથવા ‘ઓમ હૃષિકેશાય નમઃ’ મંત્રનો પાંચ વખત જાપ કરો.
4. જો તમારો કોઈ મિત્ર છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી આર્થિક તંગીથી પરેશાન છે, તો આજે એકતરફી નારિયેળ લો, તેની વિધિવત પૂજા કરો અને પૂજા કર્યા પછી તે એકતરફી નારિયેળ તમારા મિત્રને સુરક્ષિત રાખવા માટે આપો.
5. જો તમે તમારી આર્થિક સ્થિતિ સુધારવા માંગતા હોવ તો આજે શ્રી વિષ્ણુ પૂજાના સમયે તમારે ભગવાનની સામે 3 મુખી રુદ્રાક્ષ રાખવા જોઈએ અને ભગવાનની પૂજા કરવાની સાથે તેમની પૂજા પણ વિધિપૂર્વક કરવી જોઈએ. પૂજા પછી તે રૂદ્રાક્ષને દોરામાં બાંધીને ગળામાં પહેરવો.
6. જો તમે દરેક પ્રકારનું સુખ અને કીર્તિ મેળવવા માંગતા હોવ તો આજે ભગવાન દામોદરને સિંદૂર ચઢાવો અને ‘ઓમ ગોવિંદાય નમઃ’ અને ‘ઓમ વામનાય નમઃ’ મંત્રનો 11-11 વાર જાપ કરો.
7. જો તમે તમારા સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓથી છુટકારો મેળવવા માંગતા હોવ તો આજે તમારે તુલસી મંજરીથી શાલિગ્રામની પૂજા કરવી જોઈએ.
8. જો તમે રમત જગતમાં તમારી ઓળખ બનાવવા માંગતા હોવ તો આજે સ્નાન કરીને શ્રી વિષ્ણુની ધૂપ વગેરેથી પૂજા કરો. ઘોડાને ચણા પણ ખવડાવો.
9. જો તમે તમારી નોકરીમાં સારો બદલાવ ઈચ્છો છો, પરંતુ ઘણા પ્રયત્નો કરવા છતાં પણ તમને કોઈ સારી તક નથી મળી રહી તો આજે તમારે દામોદર મંત્રનો 108 વાર જાપ કરવો જોઈએ. મંત્ર આ પ્રમાણે છે- ‘ઓમ દામોદરાય નમઃ.’
10. જો તમને કોઈ કામમાં વારંવાર નુકસાન થઈ રહ્યું છે જેના કારણે તમારું કાર્ય પૂર્ણ નથી થઈ રહ્યું તો આજે સ્નાન વગેરે કર્યા પછી તમારે પાંચ ગોમતી ચક્ર લઈને શ્રી વિષ્ણુના ચરણોમાં મૂકીને ભગવાનની યોગ્ય રીતે પૂજા કરવી જોઈએ. કરવું પૂજા પછી તે ગોમતી ચક્રને એક કપડામાં બાંધીને પોતાની પાસે રાખો.
11. જો તમે તમારા ઘરમાં આશીર્વાદ જાળવી રાખવા માંગો છો, તો આજે તમારે તમારા ઘરના મંદિરમાં શંખ સ્થાપિત કરો અને તેની યોગ્ય રીતે પૂજા કરો. જો તમારા ઘરમાં પહેલાથી શંખ હોય તો પણ આજે તેની પૂજા કરો. આ માટે આજે સ્નાન કર્યા પછી સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો, વાસણમાં શંખ રાખો અને તેના પર દૂધની ધારા અર્પિત કરો. પછી તેના પર પાણી રેડો અને તેને સ્વચ્છ કપડાથી લૂછી લો અને તેની સામે ઘીનો દીવો કરો. હવે તેના પર દૂધ અને કેસર મિશ્રિત દ્રાવણ વડે ‘શ્રી’ લખો અને કુમકુમ, ચોખા અને ફૂલ ચઢાવો. ત્યારબાદ ભોજન અર્પણ કરીને પૂજા પૂર્ણ કરો.
12. જો તમે તમારા જીવનમાં સકારાત્મક ઉર્જા જાળવી રાખવા માંગો છો, તો આજે તમારે દૂધ, દહીં, ઘી, મધ અને ખાંડ મિક્સ કરીને પંચામૃત બનાવવું જોઈએ.